Frequenties van geluiden worden gemeten in trillingen per seconde, ofwel Hertz. Kinderen kunnen heel hoge geluiden horen tot 20.000 Hertz of 20 kHz. Door veroudering van de gehoorbeentjes en slijtage wordt het gehoor na je vijftigste een stuk minder en kan afnemen tot 10 kHz. Met andere woorden, je hoort de hoge geluiden niet meer en moet naar de oortjesman. Na lang aandringen van mijn vrouw en kinderen heb ik dat gedaan, want ze gaven me geen antwoord meer als ik voortdurend vroeg: ‘Wat zeg je?’ De gehoorapparaten bleken een openbaring. Zelfs de zeer hoge zang van goudhaantje en boomkruiper kan ik weer horen. Lukt dat niet voldoende, dan kan ik via een app op de iphone het volume van de gehoorapparaten hoger zetten. Dat houdt niet in dat ik de geluiden van vleermuis, soorten sprinkhanen en krekels kan horen. Deze geluiden hebben een zo hoge frequentie dat een menselijk oor ze niet kan registreren.

Vleermuizen oriënteren zich door middel van echolocatie. Ze maken geluiden tot 30 of 40 kHz. Daarmee sporen ze prooien op, vooral nachtvlinders. Met een batdetector vangt IVN-er Jan Mager deze ultrasone geluiden op. De batdetector zet ze om in voor ons hoorbare geluiden. Op die manier worden soorten vleermuizen gedetermineerd. Zo’n batdetector zou je ook heel goed kunnen gebruiken om geluiden van sprinkhanen en krekels om te zetten in voor ons hoorbare geluiden. Soms hoeft dat niet. Wie in Frankrijk of Kroatië na een warme dag ’s avonds op de camping buiten zit, heeft vast wel de veldkrekels horen tsjirpen. Zelfs zonder gehoorapparaten redelijk te horen. Probeer met je mobiel de QR-code van de veldkrekel bij dit artikel eens te scannen. Wellicht herken je het geluid van warme avonden op de camping. Maar de krasser (kleine bruine sprinkhaan op de heide), grote groene sabelsprinkhaan, veldsprinkhaan of moerassprinkhaan, nee, die horen we niet. Ook niet met gehoorapparaten. Sabelsprinkhaan en veldkrekel zingen door hun vleugels over elkaar te bewegen. Veldsprinkhanen wrijven hun poten over een vleugel. Iedere sprinkhaan of krekel heeft een karakteristiek geluid, afhankelijk van de snelheid van bewegingen en het aantal tandjes op vleugel of poten. Zingen meerdere soorten sprinkhanen tegelijk, dan herkent elke soort de eigen soort. De zang van sprinkhanen wordt striduleren genoemd. Ze lijken vioolspelers.

Partner zoeken

Audible moonlight, hoorbaar maanlicht, wordt het romantische geluid van krekels in Frankrijk genoemd. Het zijn geluiden van 10 tot 15 kHz (boventonen) met een ondertoon van 5 kHz. Dus voor ons hoorbaar.

Het gaat krekels en sprinkhanen om een partner. Vrouwtjes reageren op de zang van mannetjes met een geluidje dat alleen door de eigen soort wordt herkend. Op die manier weet een mannetje een vrouwtje te localiseren en probeert met haar te paren. Veldsprinkhanen zoeken een partner door tikkende, ruisende of krassende geluiden te maken met een eigen patroon en ritme. Grote groene sabelsprinkhanen verschijnen in augustus in de tuin. Ik vind ze ook in de douche. De soort dankt de naam aan de sabelachtige legboor van het vrouwtje. Pak gerust zo’n grote groene sprinkhaan. He vrouwtje steekt niet met haar sabel. Ze legt haar eitjes in de grond. Het jaar erop vervellen de larven heel vaak voordat ze volwassen zijn. Het nimfstadium duurt lang. We vinden de nimfen in de tuin, kleine groene sabelsprinkhanen. In ons stukje wilde tuin huist ook de veldsprinkhaan. Om de prachtige moerassprinkhaan te zien, moet je naar de Kiersche Wijde achter Meppel. Sprinkhanen en krekels vormen een wereld apart. Grasshoppers zeggen ze in Engeland.