Border aanleggen - wanneer en hoe aanplanten

Vaste planten vormen de basis van de border. Deze planten bloeien namelijk lang en tijdens verschillende periodes in het jaar. Als de border goed wordt samengesteld, geniet u het hele jaar door. Lees hier wanneer en hoe u een border aanlegt. Van ontwerp tot aanplant.  

Wanneer een border aanplanten?

Tegenwoordig zijn bijna alle tuinplanten in pot gekweekt, dat betekent dat u het hele jaar kan aanplanten, tenzij het vriest.

Planten steken na het aanplanten eerst energie in wortelen en daarna in groei. Dat geldt voor elk seizoen. In de winter zijn planten in rust, dus het aarden gebeurt dan pas in de lente; het zal dan even duren voordat ze uitgroeien. Legt u de border in de zomer aan, dan is het belangrijk dat nieuwe aanplant niet uitdroogt.

Een goede tijd om een nieuwe border in te planten is het najaar, in september of oktober. Het voordeel is dat de planten nog voor de winter aanslaan, zodat er het volgende jaar snel resultaat te zien is. Bovendien kunnen de meeste bloembollen ook in deze periode de grond in. Daarvan heeft u de eerste lente meteen plezier. Plant vorstgevoelige soorten liever pas in het voorjaar. 

Border stappenplan: van ontwerp tot aanleg

Stap 1: grondsoort en standplaats

Doe onderzoek naar de grondsoort en de hoeveelheid zon op de plek waar de border komt. Dat hoeft niet heel ingewikkeld te zijn, maar is wel belangrijk bij het bepalen van de juiste planten voor de juiste plek. Zo zullen planten die vooral gedijen in zandgrond en de zon, het niet goed doen op kleigrond in de schaduw. Het is daarnaast aan te raden om een zuurgraadtest te doen. Deze testen koopt u in het tuincentrum.

In Nederland onderscheiden we de volgende grondsoorten:

• Kleigrond: zware grond die aan elkaar plakt en bestaat uit heel fijne deeltjes.
• Zandgrond: grovere deeltjes die niet aan elkaar plakken. Water en voedingstoffen spoelen snel weg.
• Zavelgrond: vrij donkere, kruimelige en goed doorwortelde aarde; ideale tuingrond.
• Veengrond: donkere, bijna zwarte grond met veel verteerde plantenresten (humus). Van de grond kan geen balletje gerold worden. Zuurminnende planten houden hiervan.

Meet hoeveel uur zon er in de zomer op de plek van de border schijnt:

• Schaduw - maximaal 3 uur zon in de zomer
• Halfschaduw of halfzon - 3 tot 5 uur zon in de zomer
• Zon - meer dan 5 uur zon in de zomer

Lees hier meer over grond verbeteren en herkennen.

Stap 2: planten voor het borderontwerp

Een goed beplantingsplan voor de tuin bestaat uit verschillende plantenlagen, zoals bodembedekkers, vaste planten, struiken en bomen. Hogere beplanting zorgt dat de tuin spannend is om naar te kijken, vergeet dus zeker die boom niet!

Een border, het zogenaamde plantenperk, is een onderdeel van de tuin. Voor het maken van een beplantingsplan voor de border – het borderontwerp of borderplan – past u de planten aan op de grondsoort en de uren zonlicht op de plek van de border. 

Bij het kiezen van borderplanten gaan de meeste ontwerpers uit van een verdeling in structuurplanten, weefplanten en basisplanten. Deze indeling kan qua benaming net wat verschillen.

• Basisplanten: dit kunnen bodembedekkers zijn, planten die gaten goed opvullen en de structuurplanten aanvullen of versterken. Bijvoorbeeld Geranium (ooievaarsbek) of Alchemilla mollis (vrouwenmantel).
• Structuurplanten: dit kunnen blikvangers zijn, maar ook groenblijvende planten of planten met een mooi wintersilhouet. Met structuurplanten blijft de border het grootste deel van het jaar aantrekkelijk om naar te kijken. Bijvoorbeeld Euphorbia (wolfsmelk) of Acanthus.
• Weefplanten: deze verbinden de verschillende planten. Ze hebben een open structuur en een beetje een ijl uiterlijk. Bijvoorbeeld Verbena bonariensis (ijzerhard) of Thalictrum (ruit).

Let bij het kiezen van planten voor de border op voldoende afwisseling. Het werkt prettig om een overzicht te maken van de planten op papier of in een spreadsheet waarbij deze punten worden aangegeven:

• bloemkleur
• vorm van de bloem en/of het blad
• hoogte
• bloeitijd

Bij Directplant kunt u bij onze vaste planten filters gebruiken om de selectie te verkleinen. Of gebruik de keuzehulp!  

Meer tips voor het zelf ontwerpen van een borderplan. 

Stap 3: borderindeling

• Border tegen een (erf)grens: kunt u niet achter de border langs lopen? Meestal plant u dan de hoge planten achterin en de lage planten vooraan.
• Ronde border: ligt de border vrij en kunt u eromheen lopen? Dan plaatst u de hoge planten in het midden en de lage planten aan de randen.
• Grote groepen: door grote groepen van dezelfde plant aan te leggen, creëert u rust in de border. Bovendien wordt het onderhoud makkelijker.
• Kleine groepen: met kleine groepjes van dezelfde plant en dus veel afwisseling, krijgt u een natuurlijker effect. Het gevoel van een bloemenweide. De planten worden wel herhaald, maar steeds op verschillende plekken in de border.

Lees hier meer over het indelen van de border en het maken van een plattegrond.

Stap 4: hoe een border aanleggen

Kies het liefst een niet te warme, bewolkte dag en een periode dat de aarde vrij vochtig is. Zet alle planten volgens het ontwerp in de border. Laat de planten in de potjes zitten zodat u nog kunt schuiven. Let bij het uitzetten goed op de onderlinge afstand tussen de planten. U kunt vrij weinig planten in de grond zetten, zodat u niet zo snel hoeft uit te dunnen, of plant wat dichter op elkaar voor een snel resultaat. Gebruik voor het planten een plantschepje, voor struiken werkt een spade handiger.

1. Maak het plantgat ongeveer twee keer zo groot als de kluit van de plant en maak de grond goed los, ook onderin het gat. Verbeter de grond als nodig.
2. Haal de plant uit het potje en maak de wortels voorzichtig een beetje los. 
3. Zet de plant in het gat, vul aan met de uitgegraven aarde en druk stevig aan. De juiste diepte is belangrijk. De grond zakt vaak nog wat in en dan staat de plant al snel te hoog, met daardoor kans op bevriezing of verdroging. Plant daarom liever iets te diep. 
4. Loop zo min mogelijk op de grond, om een losse structuur te behouden. Maak de grond waar wel op gelopen is weer los door de grond even op te wippen met een spade. 
5. In een droge periode kan het nodig zijn om extra water te geven.

Lees hier meer over het verzorgen van vaste planten.

Kant en klare borders

Het zelf maken van een borderontwerp is heel leuk, maar kan lastig zijn. Daarom bieden wij kant en klare borderpakketten aan die zijn samengesteld door tuinontwerpers. De planten zijn goed op elkaar afgestemd en er zijn pakketten voor bijvoorbeeld de schaduw, natte of droge grond. Bij het plantenpakket ontvangt u een plattegrond en verzorgingstips.

Een borderpakket is geschikt voor een aantal vierkante meters. Heeft u meer nodig, dan kunt u het pakket herhalen of zelf aanvullen met planten naar keuze.

De planten in het borderpakket worden verkocht in kleine potjes van 9 x 9 cm. In de herfst of winter is het groen afgestorven, maar in de lente komen de vaste planten weer op. Ze zullen eerst wortelen en daarna groeien. Na een paar seizoenen is de border goed dichtgegroeid en na vijf jaar is het waarschijnlijk nodig om planten te verjongen (of uit te dunnen) omdat ze te groot worden.

Kies en bestel hier direct een borderpakket.

Borderpakket in pastel