Home DIVÈRSES LO LAUSÈRT LEIOLEPIS
LO LAUSÈRT LEIOLEPIS
0

LO LAUSÈRT LEIOLEPIS

0

Leiolepis ngovantrii es una especia de lausèrt agamid descobèrta en Vietna, que pòt se reproduire per partenogenesis, çò es la naissença d’ovuls sens fecundar, e  que demòra en d’abitats de sabla prèp de la còsta mas tanben en de maquís. Qualcunes cercaires creson qu’es una espècia que finirà per desaparéisser pr’amor de la sieuna reducha varietat genetica d’una generacion a l’autra.

L’espècia a son nom pr’amor del cercaire Ngo Van Tri de l’Academia de Vietnam de Sciéncia e Tecnologia, e òm pensa qu’es restacada amb doas autras espècias de reptils vietnamianas, que son Leiolepis guttata e Leiolepis guentherpetersi.

Aquel lausèrt pòt far aisidament fins a 11,5 cm de longor. L’esquina a de tacas brunas e tanplan de tacas jaunas en ambedós costats. La siá color es perfiècha per aufrir un bon amagatal al reptil sustot quand es sus la sabla mas atanplan quand es dins de mangròvas o la forèst pendent la sason seca, quand tota la vegetacion ven mai jauna.

Una espècia descobèrta fa pas gaire

Malgrat qu’aquel lausèrt ja èra conegut pels abitants del delta del flume Mekong dempuèi fasiá sègles, a nivèl scientific sonque foguèt descobèrt e classificat en l’an 2010 aprés la venta de fòrça especimèns d’aquesta espècia a de restaurants de Vietnam pr èsser manjats. A mai d’aquò, òm sap qu’es estat conegut totjorn pels abitants de divèrses vilatges de la província de Ba Rua-Vung, en Vietnam del Sur, e tanben caçat e manjat ailà dempuèi fa fòrça temps.

Es una espècia plan singulara pr’amor que sonque a de femèlas e la siá reproduccion es a travèrs del desvolopament d’ovuls pas fecondats. Aquò vòl dire que cada femèla crea de femèlas drechas e i a pas diversitat genetica. E aquò es una lucha contra lo procés de selleccion naturala.

Una autra caracteristica pròpria d’aquesta espècia son nou linhas d’escatas que l’animal a al long de la pauta e tanben fins a 40 escatas jos lo quatren det de la pauta posteriora. De remembrar que los agamids son una familha de saurapsides amb d’escatas e uèi i a mai de 400 espècias d’agamids en Africa, Asia, e Oceania e qualcunas encara al Mediterranèu. Son de reptils que son plan restacats filogeneticament amb de reptils Iguanidae, qu’an coma trach especial de dents acrodontas.

Los agamids an, pasmens, de pautas plan fòrtas e la coa deu pas èsser tocada pr’amor que lo reptil la perderà se cre que i a un dangièr. La siá regeneracion, totun, sonque se debana en çò dels geckos. A mai d’aquò, i a fòrça espècias d’agamids que son plan celèbres pr’amor dels cambiaments de color que patisson, malgrat qu’aquestes sián limitats.

Un article d’Andrés López*

 *Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.

Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.