Panaqolus maccus – Clown Pleco

Panaqolus maccus – Clown Pleco

Panaqolus maccus is in 1993 officieel beschreven door Schaefer en Stewart. In de L-nummer systematiek waren ze voor die tijd bekend onder de nummers L104, L162 en LDA22. Ze maken onderdeel uit van de familie Loricariidae. Deze familie kent zo’n 120 geslachten en 955 soorten.

De geslachtsnaam maccus is afgeleid van het woord Panaque, op zo’n manier dat zou moeten blijken dat het een kleinere variant van dat geslacht is. Dit is weer afgeleid uit het Latijnse maccus wat clown of harlekein betekent.

Beschrijving

Panaqolus maccus kan een totale lengte bereiken van zo’n 10 centimeter. De kleur is donkerbruin met een paar lichtbruine verticale strepen op het lichaam en staartvin. De rugvin heeft een paar verticale strepen.

Erg jonge Panaqolus maccus hebben in de rugvin drie donkere strepen. Dit strepen patroon verandert zodra ze iets ouder worden. Juvenielen en volwassen dieren hebben in de rugvin twee donkere strepen. De jonge dieren zijn heel donker van kleur en hebben vijf lichte verticale strepen. Oudere dieren worden wat lichter en het aantal strepen neemt toe tot een zeven of acht strepen.

De vissen die voorheen onder L104 werden beschreven hebben een vrijwel recht strepen patroon. Deze vissen zijn afkomstig uit het stroomgebied van de Rio Apure in de Ilanos meer naar het noorden en westen. Degenen die onder L162 werden beschreven hebben een wat meer wild strepen patroon. Deze vissen zijn afkomstig uit het stroomgebied van de Rio Orinoco.

Het verschil tussen de mannen en vrouwen is op diverse manieren te zien. De mannen groeien rond hun kieuwen odontes, een soort haren die aan de zijkant uitsteken. Bij de vrouwen is dit deel vrijwel glad. Ook op hun achterlijf groeien de odontes. Als je kijkt naar de genitaal papillen dan zijn die bij de mannen klein en puntig. Bij de vrouwen zijn die groter, ronder van vorm en enigszins gezwollen. Vrouwen die klaar zijn om eieren af te zetten zijn ook veel breder tussen de borst en buikvinnen als je de vissen van boven bekijkt.

Temperament

Panaqolus maccus is een vredelievende en vaak wat schuwe vis, die je zonder problemen met vissen van allerlei formaat kan houden. Overdag houdt hij zich meestal verscholen, om tegen de avondschemer zijn schuilplaats te verlaten op zoek naar voedsel. Tijdens voedertijd kan hij wat opdringerig worden.
Deze soort kun je zowel alleen als met een aantal soortgenoten houden: indien je meerdere exemplaren in het aquarium houdt is een voldoende ruime bak noodzakelijk. Hou hierbij zo’n 60 liter per vis aan.  Richt het aquarium in met veel planten, kienhout en rotsen, dus met veel schuilplaatsen.

Herkomst

Zuid Amerika: het stroomgebied van de Rio Orinoco, Venezuela.

Dieet

Deze soort is heeft absoluut kienhout nodig in het aquarium: net als de andere leden uit het geslacht Panaqolus (en ook Panaque en Cochliodon): naast het afraspen van de organische laag die zich na verloop van tijd vormt, voedt deze soort zich ook met het hout zelf, mogelijk ter bevordering van de spijsvertering. Aangezien hout niet bijzonder voedzaam is, zal de Panaqolus maccus grote hoeveelheden tot zich nemen, en ook bijzonder veel afvalstoffen produceren.

Daarnaast eet accepteert deze meerval zonder al te veel problemen schoongewassen en onbespoten groenten (courgette, aubergine, sla, spinazie, yams, etc.), alsook algentabletten, bloedwormen, garnalen en ander vleesvoedsel.

Het Aquarium

Deze fraai getekende, kleinblijvende meerval geeft de voorkeur aan een gedimd aquarium met veel schuilplaatsen, in de vorm van planten, kienhout, rotsen en/of kunstmatige grotten. Om meerdere exemplaren van deze soort te houden, of om deze soort samen met andere bodembewoners te houden, is een aquarium van 80×40 centimeter benodigd, aangezien de soort vrij territoriaal kan zijn. Bij een gebrek aan geschikte schuilplaatsen kan de Clown Pleco zich nogal agressief tegenover andere bodembewoners gedragen. Indien het de enige bodembewoner in het aquarium is, is een aquarium van 60×30 centimeter voldoende. Jonge exemplaren kunnen probleemloos tijdelijk in kleinere aquaria gehouden worden, zolang er maar voldoende schuilplaatsen aanwezig zijn.

Deze soort doet het het beste in zacht, licht zuur tot neutraal water, rijkelijk voorzien van zuurstof en met veel stroming, maar kan zich ook aanpassen aan omstandigheden die minder overeenkomen met die in het wild. Een sterk filter is belangrijk, aangezien deze vis gezien zijn proteïne-rijke dieet veel afvalstoffen produceert.

Kweek van de Panaqolus maccus – Clown Pleco

Om de Panaqolus maccus aan het kweken te krijgen is een periode nodig waarin de droge periode wordt nagebootst. Hierbij is het water wat warmer met zo’n 27 graden Celsius en een wat hogere pH van 7.5. Hou deze waardes zo’n twee maanden aan. Voer ze richting het einde van de periode goed bij met levend of diepvries voer.

Geef de vissen voldoende broedholen waar de vrouw die iets groter is, net aan inpast. De man zal de eieren bewaaieren en de ingang met zijn lichaam blokkeren voor andere vissen.

Om ze tot kweken aan te zetten voeg je een luchtsteen toe om wat meer zuurstof in het water te krijgen. Ververs elke dag 20% van het water en laat de temperatuur zakken tot 21 a 22 graden Celsius. Laat ook de pH iets zaken tot 6.5 a 7.0. Dit simuleert het regenseizoen waarin de temperatuur van het water wat zakt en wat zachter wordt. Na een dag of vier kun je de temperatuur weer iets opvoeren. Als ze na een week of vier geen eieren hebben afgezet kun je het hele proces herhalen totdat er eieren worden afgezet.

Als de vrouw de eieren in het hol afzet worden ze door de man bevrucht. De man neemt de broedzorg op zich. Hij bewaaiert de eieren en bewaakt het hol totdat de eieren zijn uitgekomen. Na het uitkomen zoeken de jonge Panaqolus maccus zelf hun kostje bij elkaar.

Opmerkingen

In de handel wordt onder de naam Clown Pleco of Peckoltia vittata een aantal verschillende soorten aangeboden. Slechts weinigen hiervan zijn de echte Panaque maccus. De meeste aangeboden exemplaren zijn geïmporteerd uit andere gebieden dan waar de echte Clown Pleco wordt aangetroffen: deze Harnasmeervallen staan bekend onder de naam Panaque sp. aff. maccus, of LDA67.

Video

Auteurs

Jonas Hansel – Piranha-info.com (originele website niet meer online)
John de Lange

Copyright foto’s

Gert Jan van Beek

Referenties

Fishbase.se
Planetcatfish.com
Planetcatfish.com – COTM-11-2001